Metal, chociaż teoretycznie wywodzi się od cięższych odmian muzyki rockowej, ze względu na swój dużo bardziej ostry charakter i mnogość podgatunków, doczekał się wyróżnienia jako osobny gatunek. Można uznać, że pierwowzorem dla metalu były hardrockowa grupa z lat 70tych – Black Sabbath. Po niej w latach 80tych powstały takie grupy jak Judast Priest czy Metallica, które charakteryzowały się dużo bardziej ciężkim i ostrym brzmieniem. Nie bez znaczenia dla wyodrębnienia tego gatunku był też fakt rozwoju technicznego sprzętu do grania, takiego jak wzmacniacze czy gitarowe efekty, dzięki który można było uzyskać owe ciężkie brzmienie. Istotną cechę metalu jest też wysoki poziom wykonawczy muzyków grup metalowych – muzyka ta niekiedy jest grana w dużo szybszym tempie niż muzyka rockowa czy hardrockowa, charakteryzuje się też dużym zagęszczeniem dźwięków, zarówno gitar jak i perkusji. Jeśli chodzi o wokal w muzyce metalowej, to zależnie od podgatunku jest mniej lub bardziej agresywny i ostry. W dzisiejszych czasach muzyka metalowa, zwłaszcza w swoich bardziej ciężkich odmianach jest tworzona wyłącznie przez niszowe zespoły i słuchana przez określone grupy odbiorców, którzy sami docierają do takiej muzyki, gdyż na próżno jej szukać w popularnych mediach.